Walaszko - hurtownia BHP

Klasy ochrony obuwia roboczego

Jakie są klasy ochrony obuwia roboczego?

Podział obuwia ochronnego

Obowiązujące normy dzielą obuwie ochronne wg różnych kryteriów.

Ze względu na konstrukcję można wyróżnić następujące typy obuwia:
  • półbuty  (A)
  • trzewiki (B)
  • buty (C)
  • buty do kolan (D)
  • buty z przedłużoną cholewką (E)
Ze względu na przeznaczenie obuwie ochronne można podzielić na:
  • obuwie chroniące przed czynnikami chemicznymi
  • obuwie chroniące przed czynnikami biologicznymi
  • obuwie chroniące przed czynnikami mechanicznymi
  • obuwie chroniące przed czynnikami termicznymi
  • obuwie chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym
  • obuwie chroniące przed czynnikami atmosferycznymi
  • obuwie antyelektrostatyczne przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem
  • obuwie antystatyczne chroniące przed efektem ESD
Ze względu na stopień zagrożeń, przed którymi obuwie przeznaczone dla pracowników powinno chronić został unormowany podział na:
  • Obuwie bezpieczne (S - "safety") - posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 200 J. Wymagania dotyczące obuwia bezpiecznego określa PN-EN ISO 20345 oraz PN-EN ISO 20345:2012
  • Obuwie ochronne (P - "protective") - posiada właściwości ochronne łącznie z ochroną palców stopy za pomocą podnosków, których wytrzymałość jest badana przy uderzeniu z energią 100 J. Wymagania dotyczące obuwia ochronnego określa PN-EN ISO 20346 oraz PN-EN ISO 20346:2014-08.
  • Obuwie zawodowe (O - "occupational") - posiada cechy ochronne przeznaczone do ochrony przed urazami, które mogą wystąpić w czasie wypadku w miejscach pracy. Przeznaczone jest do codziennego użytkowania tam gdzie nie jest wymagana ochrona palców stopy za pomocą podnosków. Wymagania dotyczące obuwia zawodowego określa PN-EN ISO 20347 oraz PN-EN ISO 20347:2012 . Obuwie takie często jest określane jako obuwie robocze bez podnoska.
Oznakowania i piktogramy na obuwiu roboczym i ochronnym

Obowiązkiem prawnym producentów jest właściwe oznakowanie obuwia ochronnego. Oznakowanie powinno być trwałe i czytelne - nie może ulec zatarciu nawet po długim użytkowaniu i zawsze powinno być łatwe do szybkiego odcyfrowania. Wymagane informacje można zamieścić poprzez wytłoczenie w skórze lub trwałe ostemplowanie identyfikacyjnych symboli. Dodatkowym wymogiem jest dołączenie do obuwia, napisanej w języku polskim instrukcji jego obsługi, własności ochronnych, sposobów dostosowywania, konserwacji i przechowywania. 

Oznakowanie obuwia musi zawierać:

  • rozmiar
  • znak firmowy producenta 
  • oznaczenie producenta
  • datę produkcji - kwartał i rok
  • kraj producenta
  • numer odpowiedniej normy
  • oznaczenia charakteryzujące właściwości danego modelu obuwia

Piktogramy na obuwiu bezpiecznym specjalistycznym: 

  • obuwie chroniące przed elektrycznością statyczną (ESD). 
  • obuwie chemoodporne,
  • obuwie elektroizolacyjne
  • obuwie odporne na przecięcie (dla pilarzy),
  • obuwie dla strażaków 
Buty robocze wyprodukowane zgodnie z normą EN ISO 20345 są oznaczone literą "S" po której występuje dodatkowe oznaczenie:

  • SB wymagania podstawowe

    • podnosek wytrzymujący uderzenia do 200 J
    • wierzch obuwia wykonany z dwoiny skórzanej lub innego materiału o wytrzymałości takiej jak wymagane minimum według normy
    • wysokość wierzchu odpowiadająca normie

  • S1 cechy podstawowe SB z dodatkowymi właściwościami

    • właściwości antyelektrostatyczne
    • absorpcja energii w części piętowej
    • część piętowa zamknięta
    • podeszwa antypoślizgowa

  • S2 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

    • wierzch wodoodporny - nie przepuszcza wody przez minimum 1 godzinę

  • S3 cechy jak dla S2 z dodatkowymi właściwościami

    • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
    • podeszwa urzeźbiona

  • S4 cechy jak dla S1 z dodatkowymi właściwościami

    • podeszwa antypoślizgowa

  • S5 cechy jak dla S4 z dodatkowymi właściwościami

    • podpodeszwa lub wkładka odporna na przebicie
    • podeszwa urzeźbiona

  • SBH cechy obuwia bezpiecznego hybrydowego

Kategorie obuwia bezpiecznego wg PN-EN ISO 20345

Kategoria

Wymagania
Podnosek200 J  Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na oleje, benzynę i inne rozpuszcz. organiczne Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w
części piętowej		 Przepusz-czalność i absorpcja wody  Wodo-szczelność
SB x     x        
S1 x   x x x x    
S2 x   x x x x x  
S3 x x x x x x x  
S4 x   x x x x   x
S5 x x x x x x   x
 

 

Zapoznaj się z całą ofertą obuwia roboczego

 

Buty robocze i ochronne

Uwaga Obuwie klasy S1P posiada
  • podnosek chroniący palce stopy przed uderzeniem z energią 200J;
  • podeszwę o właściwościach antyelektrostatycznych i antypoślizgowych;
  • absorpcję energii w części piętowej;
  • podeszwę z wkładką antyprzebiciową, która chroni stopę przed skutkiem nadepnięcia na ostre przedmioty.

W przeciwieństwie do obuwia klasy S3 buty klasy S1P nie posiadają podwyższonej wodoodporności. Buty robocze S1P charakteryzują się większą przewiewnością gdyż wykonywane są zwykle ze skór welurowych i nubukowych lub cholewek tekstylnych. Z tego względu najlepiej nadają się do pacy w zamkniętych pomieszczeniach (halach) oraz w okresie letnim. 

Buty robocze wyprodukowane zgodnie z normą EN ISO 20346 są oznaczone literą "P" i wykorzystywane wszędzie tam gdzie występuje zagrożenie uderzeniami do 100 J.

  • PB

  • P1 : kategoria ta cechuje się podstawowymi właściwościami, a dodatkowo posiada

    • zabudowaną piętę,
    • właściwości antyelektrostatyczne
    • cechuje się absorpcją energii w części piętowej.

  • P2 : jak P1 wzbogacona o taką cechę, jak

    • nieprzepuszczalność wody

  • P3 : jak P2 plus, poszerzona o

    • odporność podeszwy na przebicie 
    • urzeźbienie podeszwy.

Kategorie obuwia ochronnego wg PN-EN ISO 20346

Kategoria

Wymagania
Podnosek100 J  Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na oleje, benzynę i inne rozpuszcz. organiczne Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w
części piętowej		 Przepusz-czalność i absorpcja wody  Wodo-szczelność
PB x     x        
P1 x   x x x x    
P2 x   x x x x x  
P3 x x x x x x x  
P4 x   x x x x   x
P5 x x x x x x   x

 

 

Buty robocze wyprodukowane zgodnie z normą EN ISO 20347 jest oznaczone literą "O" i nie posiada noska - jest zaliczane do obuwia zawodowego.

  • OB : właściwości podstawowe  

  • O1 : podstawowe właściwości plus :

    • zabudowana pięta,
    • odporność na węglowodory, olej napędowy,
    • właściwości antyelektrostatyczne podeszwy,
    • absorpcja energii w części piętowej

  • O2 : jak O1 plus :

    • nieprzepuszczalność wody

  • O3 : jak O2 plus :

    • odporność podeszwy na przebicie,
    • urzeźbienie podeszwy

  • O4 : podstawowe właściwości plus :

    • właściwości antyelektrostatyczne,
    • absorpcja energii w części piętowej

  • O5 : jak O4 plus:

    • odporność podeszwy na przebicie,
    • urzeźbienie podeszw

  • OBH cechy obuwia zawodowego hybrydowego

Kategorie obuwia zawodowego wg PN-EN ISO 20347

Kategoria

Wymagania
Podnosek Odporność na przebicie Zabudowana pięta Odporność na olej napędowy Właściwości antyelektro-statyczne Absorpcja energii w
części piętowej		 Przepusz-czalność i absorpcja wody  Wodo-szczelność
OB                
O1     x   x x    
O2     x   x x x  
O3   x x   x x x  
O4     x   x x   x
O5   x x   x x   x
Uwaga - robocze obuwie podstawowe wszystkich klas
Podstawowymi butami bez podnoska jest obuwie klasy OB zaś podstawowymi butami bezpiecznymi z podnoskiem jest obuwie klasy SB. Te klasy obuwia nie posiądą właściwości antyelektrostatycznych i nie gwarantują podwyższonej wodoodporności oraz anypoślizgowej podeszwy. Jeśli producent nie określił dodatkowych cech obuwie klasy OB i SB nie powinno być stosowane w środowisku zagrożonym zapłonem/wybuchem, w warunkach wilgotnych oraz narażonych na poślizgniecie się na gładkich powierzchniach.
Symbole do oznakowania dodatkowych właściwości obuwia
Symbol Piktogram Znaczenie Wymagania
P   Odporność na przekłucie > 1100N
A   Obuwie antyelektrostatyczne - właściwość antyelektrostatyczna obuwia nie może gwarantować pełnej ochrony przed porażeniem. zakres od 100 kΩ do 1000 MΩ
C   Obuwie prądoprzewodzące Pomiędzy 0 a 100 kΩ
    Obuwie ESD EN 61340-5-1 opór elektryczny pomiędzy 7,5x105Ω a 3,5x107Ω (0,75 MΩ do 35 MΩ).
I   Obuwie elektroizolacyjne - PN-EN 50321

Klasa

0 - Max. nominalne napięcie prądu przemiennego 1.000 V, Max. nominalne napięcie prądu stałego 1.500 V

00 - Max. nominalne napięcie prądu przemiennego 500 V, Max. nominalne napięcie prądu stałego 750 V
HI   Izolacja spodu od ciepła.

HI1 utrzynanie temeratury mniejszej niż 42ºC przez 30 min przy 150°C

HI2 utrzynanie temeratury mniejszej niż 42ºC przez 20 min przy 250 ºC   

HI3 utrzynanie temeratury mniejszej niż 42ºC przez 40 min przy 250 ºC 
CI   Izolacja spodu od zimna 30 minut przy -20°C, ΔT≤10°C
E   Obuwie absorbujące energię w części piętowej > 20J
WR   Odporność na wodę < 3cm^
WRU   Przepuszczalność wody i absorpcja wody. Wierzch obuwia hydrofobowy > 60 min.
HRO   Odporność spodów na kontakt z gorącym podłożem 300°C przez 1 minutę
WG   Obuwie spełnia wymagania obuwia przeznaczonego dla spawaczy  
AL   Odporność obuwia dla odlewników na duże ilości płynnego aluminium Obuwie klasy I
Fe   Odporność obuwia dla odlewników na duże ilości płynnego żelaza Obuwie klasy I
CR   Odporność na przecięcie (nie na przecięcie piłą łańcuchową) Indeks 2,5
    Obuwie bezpieczne odporne na przecięcie piłą łańcuchową klasy 3  
M   Ochrona śródstopia Wymaganie dodatkowe mające zastosowanie tylko do obuwia bezpiecznego (EN ISO 20345). < 40 mm (rozmiar 41/42) 
AN   Ochrona kostki ≤ 10 kN średnia / ≤ 15 kN maks.
FO/ORO   Odporność podeszew na oleje, benzynę i inne rozpuszczalniki organiczne (węglowodory) ≤12% Wymaganie dodatkowe mające zastosowanie tylko do obuwia zawodowego. W obuwiu bezpiecznym jest to wymaganie podstawowe.
SRA   Odporność na poślizg na podłożu ceramicznym pokrytym roztworem laurylosiarczanu sodu (SLS) Obcas-min. 0,28
Płaskie - min. 0,32
SRB   Odporność na poślizg na podłożu ze stali pokrytym glicerolem  Obcas-min. 0,13
Płaskie-min. 0,18
SRC   Odporność na poślizg na obydwu w/w podłożach SRA + SRB  
F    Wysokie obuwie dla strażaków F1 - Typ 1 – przeznaczony do działania na zewnątrz – ogólnych akcji ratowniczych, gaszenia pożaru, akcji gaszenia pożaru obejmującej pożar paliw roślinnych, takich jak lasy, zboża, uprawy, trawy lub pola uprawne; bez ochrony palców, bez ochrony przed zagrożeniami chemicznymi;
F2 - Typ 2 – odpowiedni do działań ratowniczych przy pożarach, gaszenia pożaru, ochrony mienia w budynkach, zamkniętych obiektach, pojazdów, pojemników lub podobnych obiektów objętych pożarem lub sytuacją zagrożenia; tam gdzie wymagana jest ochrona przed przebiciem i ochrona palców, bez ochrony przed zagrożeniami chemicznymi. Obejmuje wszystkie rodzaje ryzyka dla typu 1.
F3 - Typ 3 – stosowany w sytuacjach zagrożeń związanych z materiałami niebezpiecznymi, w tym uwolnienia lub możliwości uwolnienia niebezpiecznych środków chemicznych do otoczenia, które mogą powodować utratę życia, urazy osób albo zniszczenie mienia lub środowiska. Obejmuje wszystkie rodzaje ryzyka dla typu 2.
FP   Wysokie obuwie dla strażaków z podeszwą odporną na przebicie  
FA   Wysokie obuwie dla strażaków posiadające właściwości antyelektrostatyczne  
FAP   FA+FP  
CH
   odporność na chemikalia  
CH   zwiększona odporność na chemikalia  

Aby wyposażyć pracownika w odpowiednie obuwie robocze lub ochronne należy określić wszystkie występujące zagrożenia i określić stopień narażenia pracowników na działanie szkodliwych czynników:

  • ciężar przedmiotu, który mógłby upaść na stopę - Najlepiej sprawdzą się buty ochronne z podnoskiem wytrzymującym uderzenia do 200 J który ochroni stopy przed poważniejszym urazem.
  • narażenie na przekłucie ostrym przedmiotem lub podłożem (np. szkłem, gwoździami, blachą – wymagane jest zaopatrzenie się w obuwie z wkładką antyprzebiciową (S3 lub S1P), 
  • stężenie kwasu, rodzaj rozpuszczalnika i innych substancji chemicznych
  • kontakt z czynnikami biologicznymi zagrażającymi zdrowiu i życiu bądź mającymi związek z procesem produkcji żyzności. 
  • warunki otoczenia - temperaturę, wilgotność, środowisko zagrażające wybuchowi 
  • kontakt bezpośredni z ogniem i powierzchniami jak też elementami o wysokiej i niskiej temperaturze 
  • kontakt z prądem elektrycznym jak również kontakt z sprzętem i materiałami narażonym na elektryczność statyczną.

Należy także uwzględnić warunki pracy i płeć pracownika: 

  • praca w pozycji stojącej lub siedzącej (w tej samej pozycji przez dłuższy czas) ,
  • praca wymagająca stałego ruchu,
  • chodzenie po drabinach i schodach,
  • poruszanie się po gładkich i śliskich powierzchniach,
  • praca na otwartej przestrzeni w różnych porach roku,
  • praca w trudnych warunkach terenowych,
  • praca w pomieszczeniach zamkniętych o stałej temperaturze.
  • kobiety wymagające obuwia ochronnego z noskiem warto wyposażyć w specjalistyczne obuwie damskie bądź nabyć wygodne i lżejsze obuwie ochronne z noskami kompozytowymi. 

Wymagane obuwie bezpieczne w tej strefie

 

Lista aktualnie obowiązujących norm w zakresie obuwia roboczego i ochronnego oraz innej ochrony nóg
  • PN-EN ISO 20345:2012 Środki ochrony indywidualnej - Obuwie bezpieczne 
  • PN-EN ISO 20346:2014-08 Środki ochrony indywidualnej – Obuwie ochronne 
  • PN-EN ISO 20347:2012 Środki ochrony indywidualnej - Obuwie zawodowe 
  • PN-EN ISO 22568-1:2019-05 Ochrony stopy i nogi. Wymagania i metody badań elementów składowych obuwia. Część 1: Metalowe podnoski. Określono wymagania i metody badań metalowych podnosków, mających zastosowanie jako elementy składowe obuwia ŚOI (np. jak opisano w ISO 20345 oraz ISO 20346).
  • PN-EN ISO 22568-2:2019-05 Ochrony stopy i nogi -- Wymagania i metody badań elementów składowych obuwia -- Część 2: Niemetalowe podnoski. Określono wymagania i metody badań niemetalowych podnosków, mających zastosowanie jako elementy składowe obuwia ŚOI (np. jak opisano w ISO 20345 oraz ISO 20346).
  • PN-EN ISO 22568-3:2019-05 Ochrony stopy i nogi -- Wymagania i metody badań elementów składowych obuwia -- Część 3: Metalowe wkładki odporne na przebicie. Określono wymagania i metody badań metalowych wkładek odpornych na przebicie, o odporności na przebicie mechaniczne, mających zastosowanie jako elementy składowe obuwia ŚOI (np. jak opisano w ISO 20345, ISO 20346 oraz ISO 20347).
  • PN-EN ISO 22568-4:2019-05 Ochrony stopy i nogi - Wymagania i metody badań elementów składowych obuwia - Część 4: Niemetalowe wkładki odporne na przebicie. Określono wymagania i metody badań niemetalowych wkładek odpornych na przebicie mechaniczne, mających zastosowanie jako elementy składowe obuwia ŚOI (np. jak opisano w ISO 20345, ISO 20346 oraz ISO 20347).
  • PN-ISO 4643:1994 Obuwie formowane z tworzyw sztucznych - Buty z poli(chlorku winylu) z podszewką i bez podszewki do użytku ogólnoprzemysłowego - Wymagania
  • PN-ISO 5423:1994 Obuwie formowane z tworzyw sztucznych - Buty poliuretanowe z podszewką i bez podszewki do użytku ogólnoprzemysłowego - Wymagania
  • PN-EN 13832-2:2019-01 Obuwie chroniące przed chemikaliami - Część 2: Wymagania dotyczące obuwia odpornego na chemikalia w warunkach laboratoryjnych
  • PN-EN 13832-3:2019-01 Obuwie chroniące przed chemikaliami -- Część 3: Wymagania dotyczące obuwia o zwiększonej odporności na chemikalia w warunkach laboratoryjnych
  • PN-EN ISO 17249:2014-03 Obuwie bezpieczne odporne na przecięcie piłą łańcuchową
  • PN-EN 381-3:2000 Odzież ochronna dla użytkowników pilarek łańcuchowych przenośnych - Metoda badania obuwia
  • PN-EN 15090:2012 Obuwie dla strażaków - minimalne wymagania i metody badań trzech typów obuwia dla strażaków, stosowanego podczas gaszenia pożarów, ogólnych akcji gaśniczych, akcji ratowniczych podczas pożarów i w sytuacjach nagłego zagrożenia materiałami niebezpiecznymi. 
  • PN-EN ISO 20349-1:2017-10 Środki ochrony indywidualnej - Obuwie chroniące przed zagrożeniami występującymi w hutnictwie i spawalnictwie - Część 1: Wymagania i metody badań dotyczące ochrony przed zagrożeniami w hutnictwie
  • PN-EN ISO 20349-2:2017-10 Środki ochrony indywidualnej - Obuwie chroniące przed zagrożeniami występującymi w hutnictwie i spawalnictwie - Część 2: Wymagania i metody badań dotyczące ochrony przed zagrożeniami w spawalnictwie i procesach pokrewnych
  • PN-EN 50321:2002 Obuwie elektroizolacyjne do prac przy instalacjach niskiego napięcia
  • PN-EN 50321-1:2018-05 Prace pod napięciem - Obuwie do ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym - Obuwie i kalosze elektroizolacyjne
  • PN-EN 61340-4-3:2003 Elektryczność statyczna -- Część 4-3: Znormalizowane metody badań do określonych zastosowań -- Obuwie
  • PN-EN 14404+A1:2010 - Środki ochrony indywidualnej - Ochraniacze kolan do pracy w pozycji klęczącej