Filtry i pochłaniacze (4)

Filtry i pochłaniacze są kluczowym elementem systemów ochrony dróg oddechowych opartych na maskach i półmaskach wielorazowych. To właśnie one decydują, przed jakim rodzajem zagrożeń chroniony jest użytkownik oraz jaki realny poziom bezpieczeństwa zapewnia cały zestaw. Dobór odpowiedniego filtra lub pochłaniacza zawsze powinien wynikać z rodzaju substancji występujących w środowisku pracy oraz warunków ekspozycji.

W przeciwieństwie do półmasek jednorazowych FFP, w systemach wielorazowych część twarzowa stanowi bazę, a poziom ochrony można zmieniać poprzez zastosowanie właściwego typu i klasy filtra lub pochłaniacza. Pozwala to elastycznie dopasować ochronę do zmiennych zagrożeń na stanowisku pracy.

Filtry przeciwpyłowe

Filtry przeciwpyłowe przeznaczone są do ochrony przed cząstkami stałymi i ciekłymi unoszącymi się w powietrzu, takimi jak pyły, dymy, mgły i aerozole. Klasyfikowane są zgodnie z normą EN 143 i oznaczane jako P1, P2 lub P3, gdzie wyższa klasa oznacza wyższy poziom skuteczności filtracji.

Filtry tego typu stosuje się m.in. w przemyśle, budownictwie, warsztatach, przy obróbce materiałów, w pracach pylących oraz wszędzie tam, gdzie zagrożeniem są cząstki stałe lub ciekłe, a nie gazy czy pary chemiczne.

Pochłaniacze gazowe i par

Pochłaniacze gazowe służą do ochrony przed gazami i parami substancji chemicznych. Ich działanie opiera się na sorpcji – zatrzymywaniu określonych związków chemicznych w materiale pochłaniającym. Pochłaniacze klasyfikowane są zgodnie z normą EN 14387 i oznaczane literami wskazującymi rodzaj chronionych substancji, np. A (pary organiczne), B (gazy nieorganiczne), E (gazy kwaśne) czy K (amoniak i jego pochodne).

Dodatkowo pochłaniacze występują w różnych klasach pojemności sorpcyjnej, co wpływa na czas ich skutecznego działania. Wybór konkretnego typu i klasy powinien być oparty na znajomości substancji obecnych w powietrzu oraz ich stężenia.

Filtry kombinowane

Filtry kombinowane łączą w jednej obudowie filtr przeciwpyłowy oraz pochłaniacz gazowy. Stosuje się je w środowiskach, gdzie jednocześnie występują pyły, aerozole oraz gazy lub pary chemiczne. Takie rozwiązania pozwalają na kompleksową ochronę dróg oddechowych bez konieczności stosowania kilku oddzielnych elementów.

Dobór filtrów kombinowanych wymaga szczególnej uwagi, ponieważ muszą one odpowiadać wszystkim zidentyfikowanym zagrożeniom występującym na stanowisku pracy.

Kompatybilność z maskami i półmaskami

Filtry i pochłaniacze muszą być kompatybilne z konkretnym modelem maski lub półmaski. Systemy mocowania różnią się w zależności od producenta i rodzaju sprzętu, dlatego przed zakupem należy upewnić się, że dany filtr jest przeznaczony do stosowania z wybraną częścią twarzową.

Niewłaściwe dopasowanie elementów może prowadzić do nieszczelności lub braku skutecznej ochrony, nawet jeśli sam filtr spełnia wymagania norm.

Zużycie i wymiana filtrów

Filtry i pochłaniacze mają ograniczoną żywotność. Filtry przeciwpyłowe należy wymieniać, gdy wzrastają opory oddychania lub gdy filtr ulegnie zabrudzeniu bądź uszkodzeniu. Pochłaniacze gazowe tracą swoje właściwości wraz z nasyceniem materiału sorpcyjnego, co może następować stopniowo i bez wyraźnych sygnałów ostrzegawczych.

Z tego względu istotne jest stosowanie się do zaleceń producenta, harmonogramów wymiany oraz zasad wynikających z oceny ryzyka na stanowisku pracy. Zużyte filtry i pochłaniacze nie powinny być regenerowane ani ponownie używane.

Zakres zastosowań

Filtry i pochłaniacze do masek i półmasek stosowane są w przemyśle, budownictwie, chemii, lakierniach, laboratoriach, usługach komunalnych oraz wszędzie tam, gdzie wymagane jest precyzyjne dopasowanie ochrony dróg oddechowych do rodzaju zanieczyszczeń powietrza. Ich właściwy dobór stanowi jeden z najważniejszych elementów skutecznej ochrony użytkownika.